İnternet ortamında alışveriş alışkanlıklarının değişmesi ile birlikte web site tasarımlarının da bu duruma ayak uydurduğunu görmekteyiz. Son zamanlarda çoğu kez gördüğümüz fakat dikkat etmediğimiz UI&UX tasarımları oldukça önemli hale gelmeye başladı. Peki sitelerin kullanıcı deneyimi için iyileştirme çalışmaları yapılırken işin SEO ve site içeriği yapıları kısmından ne kadar haberdarız? İşte bu çalışmalardan biri de “Breadcrumb” yani içerik haritasıdır.
Breadcrumb Ne Demek?
“Breadcrumb” kelime anlamı olarak “ekmek kırıntısı” demektir. Dijital dünyada ise “içerik haritası” adı verilir. Burada amaç kullanıcıların web sitenizde gezdiğinde geldiği son sayfanın yolunu kaybetmemesi ve istediği zaman bir önceki başlık ya da kategoriye dönme imkânını sağlaması.
Web sitelerde ürün hizmet ya da herhangi bir içerik üretiliyorsa bunu belli kategori başlıklarında belirtmek gerekir. Arama motorlarının hiyerarşik düzeni düzgün anlayabilmesi ve kullanıcılara daha iyi deneyim sağlamak için içerik haritası kullanılır. Hem SEO hem de kullanıcı deneyimi için oldukça önemli olan Breadcrumb gezinme işlemi sırasında son derece yararlıdır.
Kaç Çeşit Breadcrumb Vardır?
- Location Breadcrumb
- Attribute Breadcrumb
- Path Breadcrumb
Olmak üzere 3 çeşit Breadcrumb türü vardır.
Location Breadcrumb Nedir?
En sık kullanılan Breadcrumb türüdür kullanıcıların bulunduğu sayfanın site içerisinde sıralamadaki konumunu esas alır. Yani Konum tabanlıdır kullanıcı sayfaya nereden gelmiş olursa olsun yeri sabittir.
İkea üzerinden örnek verilebilir;
Görünen içeriğin hemen üstünde bulunan navigasyona bakarak daha iyi anlaşılabilir. Kumaş Kanepe sayfada sabit yerde eğer kanepe yerine köşe kanepe seçimi yapılırsa sayfa işaretleme yolunda kanepeler yazısının yanında aşağı açılan menüye tıklayıp hemen diğer sayfalara geçiş yapılabilir.
Resimde görünen ikea’nın sitesinde var olan Breadcrumb yapısıdır. Üst kısımda görünen Kırmızı kısım “Breadcrumb” yapısı yani içerik haritasıdır. Ana sayfadan son sayfaya kadar “Location Breadcrumb” yani izlenen yolu görebilirsiniz. Lacivert kısımda son sayfanın bulunduğu konumu görmektesiniz. Yeşil olan kısımda ise “Attribute Breadcrumb” niteliklerin ve özelliklerin seçilerek ulaşılan yolunu görebilirsiniz.
Attribute Breadcrumb Nedir?
Kullanıcıların bulunduğu sayfada seçtiği özellikler, nitelikler, filtreler ile listelenen breadcrumb türüdür. E-ticaret sitelerinde sıkça görülen bir yapıdır . Daha iyi anlamak için üst tarafta bulunan 5 adet filtre kısmını inceleyebilirsiniz. Ürünü incelediğinizde fonksiyon, fiyat, ölçü, renk ve sıralama seçenekleri ile görebilirsiniz. Kullanıcılar neyi seçerse seçsin ürün olarak yine kumaş kanepelerde kalır. Kullanıcı kategoriyi değiştirmek istediğinde ise yukarıda navigasyon da belirtilen kanepe yazısının yanında bulunan aşağı ok kısmına tıklayıp alternatif kategorileri seçebilir.
Path Breadcrumb Nedir?
En az tercih edilen türü olan path breadcrumb kullanıcıların gezinme esnasında başlangıç noktasından bitiş noktasına ulaştıran breadcrumb biçimidir. Biraz daha açmak gerekirse yukarıda verdiğim diğer örneklerle belli bir yol izlemek mümkündü.
Ana Sayfa > Ürünler > Oturma Odaları > Kanepeler > Kumaş Kanepeler
Ana Sayfa > Kumaş Kanepeler (path breadcrumb)
Kullanıcı istediği ürünü buldu fakat bir önceki noktaya yani kanepe çeşitlerini görmek istediğinde tekrar arama sürecine girecek. Elbette bu yapı kullanıcılar için bazı zorlukları da beraberinde getirmektedir.
Resimde görünen mor kısım “Path Breadcrumb” yapısıdır genellikle bu şekilde gözükür. Sayfaya bir şekilde ulaştık fakat buraya gelmemiz verilen reklam, yönlendirme, paylaşım sayesinde olsa bile, nasıl gelirsek gelelim gezinmemiz kısıtlı olacaktır. Bu durum kullanıcılar, ziyaretçiler ve müşteriler için pek kullanışlı değildir.
*Dikkat İkea'nın sitesinde böyle bir yapı yoktur! Konunun anlaşılması için görsel düzenleme yapılmıştır. 
Breadcrumb Faydaları Nelerdir?
- SEO (arama motoru optimizasyonu ) için oldukça yararlıdır. SEO da sıralamaya katkısı olur ve site kalitesine önemli kılar.
- Google botları siteyi tararken hiyerarşik düzeni dikkate alır. Site Crawl edilirken Breadcrumb yapısını baz alır ve düzgün yapılandırıldığında siteye artı katar.
- Kullanıcı deneyimine katkısı vardır. Siteyi ziyaret edenler diğer sayfaları daha fazla ziyaret etme olanağı sunar. Gezinme esnasında kullanıcılara kolaylık sağlar.
- Sitede oldukça az yer kaplamakta ve rahatsız etme gibi bir durum olmayacağından oldukça elverişidir.
- E-Ticaret sitelerinde istenilen ya da aranan ürüne filtreler, nitelikler, varyasyonlar sayesinde hemen ulaşım sağlayacağından sıkça tercih edilmektedir.
Breadcrumb Olmak Zorunda Mı?
Sitenizin E-Ticaret , Kurumsal, Portfolyo kimliği ne olursa olsun olmak zorundadır. Yapılan her sitenin temel amacı sitenizin insanlara sağladığı faydayı hizmeti bilgilendirmeyi göstermektir. Tüm bunları yaparken Google’da bu düşünceyi esas alır.
- Sitenin düzeni.
- Kategori yapılandırması.
- Kolay ulaşım sağlanması
- Kullanıcıların geçirdiği vakit.
- Satış sıklığı.
Bu maddeler sitenin kimliğine göre değişkenlik gösterse de mantık aslında fiziksel ortamda da aynıdır.
Marketler, Mağazalar, Kurumsal kurumlar hepsi kendi içlerinde kolaylık sağlaması için bir düzen oluştururlar.
Örneğin; Marketlerde içecekler, temizlik malzemeleri, süt ürünleri, atıştırmalıklar hepsinin kendi bölümü mevcuttur.
Diğer bir örnek; Şirketlerin departmanları gibi idari işler, muhasebe, pazarlama çalışanları kendilerine ait yerlerdedir.
Empati yaparakta bunu anlayabilirsiniz verdiğim örneklerde hepsi bir arada olsaydı işiniz daha zor olmaz mıydı?
Breadcrumb İle Yapılan Hatalar Nelerdir?
Bu sorunun genel cevabı yeni başlayan E-Ticaret siteleri olsa da yine de site sahipleri de bu konuyu incelemeleri gerekir.
Sıklıkla yapılan hatalar şöyledir;
- Site içerisinde kategori > alt kategori yapılandırmaları yanlış düzenlenir.
- Eklenen ürün içerik ekleme esnasında kategori seçimi yapmazlar.
- Renk, özellik, fiyat, ebat gibi filtreleme ve diğer ürünlerden farklılığını gösteren varyasyonlar belirlenmez bu da filtreleme özelliğini önemsiz hale getirirler.
- Her pazaryeri platformlarına (Trendyol,Hepsiburada,Amazon vb.) ayak uydurma istekleri yüzünden kendi web sitelerinin yapısını değiştirirler.
- Path breadcrumb yapısı sıklıkla görülür.
- Kullanıcıya kolay gezinme imkânını sunamazlar.
- E-Ticaret sistem altyapısı sağlayan ve satan firmalar ( Ticimax, İdeaSoft, T-Soft vb.) breadcrumb özelliği vermesine rağmen site sahipleri bu özelliği aktifleştirmezler.
- Url kontrolü yapılmadığı için hata alırlar.
- Siteye önceden eklenen ve artık aktif olmayan kategoriye bağlı ürünler kontrol edilmediği için geriye dönük yol izlemede 404 hatası alırlar.
- Benzer ürünler eklenirken ayrım yapan bir işaret olmadığından eklenen ürün kopya olarak algılanır. Örn; IPhone 6 olarak ekleniyorsa isimde ve kategoride rengi, hafızası, özelliği belirtilmeli.
- Artık satılmayan ya da var olmayan ürün, içerik, hizmet, Google dan kaldırılmadığı için 404 hatası alırlar.
- E-Ticaret sitelerinde genellikle “>” işareti olur bunun dışında “&- * #” bulunan işaretler kafa karışıklığına yol açacağı için tercih edilmez.
- Firmanın kendi E-Ticaret sitesinde eğer 1 adetten fazla marka barındırmıyorsa marka özelliğini filtrelemeye koyulmaz.
- Kullanıcıların nerelerde sorun yaşadığını bilmedikleri için iyileştirme yapamazlar.
- Bilinçsizce eklenen çoğu ürünlerin özelliklerini belirtmezler.
24/03/2022 -
Detaylıca inceledim faydalı bilgiler var. Merak ettiğim bir konuyu sormak istiyorum burada path breadcrumb dediğiniz şey siteye zararlı bir şey mi oluyor?
24/03/2022 -
Hayır ölümcül ya da fonksiyonel bir zarar vermez sadece kullanıcı deneyimi açısından pek tercih edilmeyen bir durum olduğu için yazmak istedim. Çoğu kişinin yaptığı hatalardan biride budur amacım sadece bilgilendirmek.
10/06/2022 -
Öneriler için teşekkürler